نوشتار به سبک حقوقی را legalese گویند که فهم آن برای غیرحقوقی ها دشوار است.
همیشه این سوال مطرح بوده است که چرا باید فهم مفاد اسناد حقوقی برای عموم مغلق باشد؟ پاسخ کوتاه این است که یک بخش آن گریزناپذیر است. چرا که هر علمی، ادبیات خاص خود را دارد و گاهی با یک واژه یا عبارت حقوقی، معنای خاصی القا می شود که بدون آن باید توضیح داد مانند: مسئولیت تضامنی. لکن نقد آنجاست که برخی تنظیم کنندگان اسناد حقوقی به این امر دامن می زنند و مغلق تر از حد متعارف می نگارند.
از معضلاتی که امروزه در تنظیم قراردادها و اسناد می توان مشاهده کرد، نه تنها عدم اطلاع طرفین از بار حقوقی نوشته ها و مفاهیم مندرج در سند است، بلکه گاهی تنظیم کنندگان نیز از آن بی اطلاع اند! نمونه بارز، برخی املاکی ها هستند که صرفا مندرجات یک بیعنامه چاپی را پر می کنند و فقط منتظر درصد کمیسیون خود از ثمن معامله هستند (!) که گاه رقم بسیار درشتی است، اما وقتی سوال می کنید: «اسقاط کلیه خیارات حتی خیار غبن فاحش بل افحش» که در متن بیعنامه به صورت چاپی منعکس شده است، و طرفین ذیل آن را امضا می کنند، یعنی چه، پاسخی ندارند!
چرا باید به چنین جماعت بی سوادی (بلی، بی سواد حقوقی) اجازه داد، قرارداد تنظیم کنند؟ بعد هم طرف قرارداد غافل از معانی مفاد قرارداد با وضعیتی مواجه می شود که اگر می دانست، قطعا امضا نمی کرد ولکن با این قاعده حقوقی مواجه می شود که: وقتی سندی را امضا کردی، یعنی خواندم، فهمیدم و پذیرفتم! و دیگر جای انکار نیست.
حتی آنجا هم که قرار است طبق تکلیف قانون، مفاد رسند رسمی توسط تنظیم کننده به طرفین تفهیم شود (یعنی توضیح بده تا کاملا بفهمد ماجرا چیست)، عملا کسی توضیح نمی دهد که آثار حقوقی این سند چیست! به عنوان نمونه، وقتی شما یک وکالت نامه کاری تنظیم می کنید، فقط یک جمله به دفتردار می گویید: می خواهم وکالت کاری به فلانی می دهم در فلان موضوع، اما چیزی که در نهایت دریافت می کنید یک متن تقریبا یک صفحه ای از پیش نوشته شده است که تقریبا از سیر تا پیاز در آن آمده، و ای بسا خیلی از آنها خواسته شما نیست. به شما هم توضیح داده نمی شود که این سند چه می گوید!
از معضلات سیستم حقوقی ایران، تنظیم اسناد توسط افراد غیرمجاز و یا عدم تفهیم دقیق مفاد اسناد به طرفین از سوی تنظیم کننده مجاز است.
