وقتی حقوق مسئولیت مدنی انگلستان را مطالعه می کنیم، سیر تحول شایان توجهی را می توان دید. به عنوان مثال، تا سال 1932 مسئولیت مدنی مبتنی بر تقصیر (Negligence) در حقوق انگلستان شناخته نشده بود و از این سال به بعد چنین مسئولیتی مدنی مطرح شده است. اما نکته این است که در تشریح معیارهای به کار رفته برای احراز مسئولیت مدنی در اثر تقصیر که در ابتدا معیار همسایگی بوده (Neighborhood Principle) و اینک معیار مجاورت (Proximity Test) اعمال می شود، اصل بر این است که با وجود شرایطی می توان مسئولیت مدنی مبتنی بر تقصیر را مطالبه کرد مانند: 1. خوانده وظیفه مراقبت داشته است 2. وظیفه مراقبت خود را نقض کرده است 3. خسارت به خواهان در اثر نقض این وظیفه بوده است 4. خواهان به طور متعارف می توانست پیش بینی کند که از نقض این وظیفه چنین خسارتی می تواند حاصل شود. اما در این میان دو استثنای مهم بر این اصل وارد است. در این دو مورد که عبارتند از: 1. اظهارات مسامحه کارانه و 2. شک عصبی، وقتی می توان مطالبه خسارت کرد که علاوه بر شرایط کلی گفته شده، یک سری شرایط دیگری نیز وجود داشته باشد که در ادامه بحث خواهد شد. به عبارت دیگر، شرایط احراز مسئولیت در این دو مورد بیشتر است و لذا اثبات مسئولیت قدری دشوار تر. در این نوشته به مسئولیت مدنی ناشی از وارد کردن شک عصبی به فرد دیگر با ذکر خلاصه پرونده های این حوزه می پردازیم.
برای روشن شدن بحث مثال هایی ذکر می کنیم. فرض کنید فرد الف سلاحی را به سمت فرد ب نشانه می رود و شروع به شمردن می کند: 1 – 2 – 3 تا شلیک کند. در حالی که هنوز شماره 3 را نگفته، فرد الف دچار فشار روانی شده و اختلال روانی به وی دست می دهد. آیا در این مورد فرد الف مسئول خسارت روانی فرد ب است؟ مثال دوم: فرد الف به سمت فرد ب سلاح می کشد و شروع به شمردن می کند، منتها این بار مادر فرد ب که ناظر صحنه است، به جای فرد ب با محاسبه اینکه با شمردن عدد 3 فرزندش کشته خواهد شد، دچار شک می شود، در حالی که هنوز شلیک صورت نگرفته و ممکن است بعدا هم شلیک صورت نگیرد. در اینجا آیا فرد الف در قبال شک روانی وارده به مادر ب که ثالث محسوب می شود می باشد؟ مثال سوم: فرد الف فرد ب را که یک چهره ورزشی یا هنری یا علمی مشهوری است می کشد، با شنیدن این خبر تمامی طرفداران وی غمگین شده و حتی برخی از آنها مانند شاگردان متوفی، دچار اختلالات روانی می شوند، آیا می توان گفت فرد الف در قبال ناراحتی و غم و اندوه و اختلالات روانی دیگران مسئول است؟