با عضویت در خبرنامه مطالب را در ایمیل خود دنبال کنید

شرکت های چند ملیتی (Multinational Corporations/ Enterprises) به چه مفهوم است؟

در خصوص تعریف شرکت های چند ملیتی اتفاق نظر وجود ندارد. حتی در خصوص اصطلاح لاتین مبین این شرکت ها نیز اتفاق نظر وجود ندارد. از عبارات مختلفی مانند Multinational Enterprises وMultinational Corporations وTransnational Companies/Enterprises نام می برند که رایج ترین آن Multinational Enterprises  یا به اختصار MNEاست.

از اصطلاح شرکت چند ملیتی بر می آید که چنین شرکتی توسط اشخاصی با ملیت های مختلف تشکیل و اداره می شود. و این برداشت از اصطلاح «چند ملیتی» منطقی است. چون یک شرکت که نمی تواند دارای چند ملیت یا تابعیت باشد؛ هر شرکتی ملیت یا تابعیت کشوری را دارد که در آنجا ثبت شده است. پس چند ملیتی نامیدن در صورت معنی دارد که تشکیل دهندگان آن دارای ملیت های مختلفی باشند، و الا باید گفت اصطلاح شرکت چند ملیتی اصطلاح درستی نیست. این انتقاد در شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل یعنی ecosoc هم توسط نمایندگان برخی از کشورها استدلال شده است. لذا پیشنهاد شد که به جای شرکت چند ملیتی شرکت فراملی به کار رود یعنی Transnational Corporations = TNCو این اصطلاح منظور از شرکت های مورد بحث را بهتر می رساند. حتی در چهارچوب unctad نزاع بر سر اصطلاح این مناسب برای این شرکت ها مدت ها در میان کشورهای توسعه یافته (شمال) و در حال توسعه (جنوب) ادامه داشته است و ریشه این نزاع نحوه نگرش به شرکت های چند ملیتی بود. کشورهای شمال اصطلاح چند ملیتی را ترجیح می دادن چرا که معتقد بودند شرکت های چند ملیتی در قلمرو حاکمیت دو یا چند کشور فعالیت دارند و لذا برای قانونمند کردن رفتار آنها لازم است کشورهای درگیر با این چنین شرکت هایی باهم هماهنگ باشند. در مقابل کشورهای جنوب اصطلاح فراملی را ترجیح می دادند و معقتد بودند فعالیت شرکت های چند ملیتی آنچنان در جهان گسترده شده است که نظام های حقوق داخلی نمی توانند آنها را قانونمند کنند و لذا بایست حقوق بین الملل این شرکت ها را به عنوان تابعان حقوق بین الملل سر و سامان دهد. نهایتا پیرو اکثریت عددی کشورهای جنوب، آنکتاد اصطلاح شرکت های فراملی را پذیرفت.

با این حال اگر بخواهیم اصطلاح چند ملیتی را توجیه کنیم باید گفت چون شرکت چند ملیتی در ماهیت خود متشکل از یک شرکت مادر و چند شرکت فرعی است و شرکت مادر تابعیت شرکت محل ثبت خود را دارد و شرکت های فرعی تابعیت کشورهایی که در آنجا برای فعالیت ثبت شده اند، لذا مجموع شرکت مادر و شرکت های فرعی چند ملیتی خواهد بود. مثل مک دونالد (Mackdonald) که با آرم مک دونالد در غالب کشورها فعالیت می کند، یا کوکاکولا. منتها اگر شرکتی به اسم خود و بدون داشتن شرکت های فرعی و با سرمایه گذاری در کشورهای دیگر فعالیت کند، دیگر اصطلاح چند ملیتی دقیق نخواهد بود. لذا برای جامعیت همان اصطلاح شرکت فراملی یا فرامرزی مناسب است و دیگر مهم نیست دارای توابعی با ملیت های مختلف باشد یا صرفا سرمایه گذاری کند. لکن با توجه به کاربرد رایج اصلاح شرکت چند ملیتی در نوشته های فارسی، ما نیز از این اصطلاح استفاده می کنیم.

ظاهرا David Eli Lilienthal تاجر و وکیل آمریکایی (متولد 1899، وفات 1981، نیویورک) اولین تعریف را در سال 1960 ارائه کرده است: شرکتی که در یک کشور تشکیل شده اما تحت مقررات کشورهای دیگر هم فعالیت می کند. این تعریف یک تعریف ساده است اما تعریف دقیقی نیست. در ادامه معیارهایی که برای چند ملیتی قلمداد کردن یک شرکت بیان شده است را بررسی می کنیم، و به جمع بندی می رسیم:

دریافت فایل‌های پیوست شده

شما برای دریافت فایل باید وارد شوید و یا نام نویسی کنید. (دریافت فایل رایگان است)

حتما پوشه Spam یا Junk ایمیل خود را چک کنید، چرا که ممکن است ایمیل حاوی رمز شما به اسپم وارد شود.

برچسب‌ها:
  • تاریخ انتشار: 8 اردیبهشت 1396
  • تعداد بازدید: 4498
  • بدون دیدگاه